Ortalama 45-55 yaşları arasında , düzensiz adet kanamaları ile başlayan ve adetin tamamen kesilmesiyle sona eren kadın hayatındaki doğal bir döneme menopoz denir. Kadınların ortalama ömrü 80’li yaşlara yaklaşmaktadır. Dolayısıyla kadınların çoğunluğunda yaşamının yaklaşık üçte birini postmenopozal (menopoz sonrası; adetsiz dönem) dönemde geçirmeleri beklenmektedir.
Menopoz dönemi, adet bozuklukları ve sonunda adetin tamamen kesilmesi dışında, başka bir belirti ve rahatsızlık hissetmeden geçirilebilir. Ancak bu seyrektir.
Kadından kadına değişmekle beraber menopozal geçiş 10-15 yılda tamamlanır ve genellikle 65 yaşında klimakterik belirtiler artık kaybolur. Menopoz ile ilişkili başlıca belirtiler 3 bölümde incelenebilir.
Klasik olarak rastlanılan adet düzensizlikleri, yumurtalıklardaki hormon üretiminin azalmasına bağlıdır. Azalan hormon üretiminin ısı merkezlerini etkilemesiyle, adet düzensizliklerini takiben genellikle sıcak basması, gece terlemesi gibi rahatsızlıklar ortaya çıkmaktadır.
Lokal belirtiler ise azalan östrajene bağlı vagina kuruluğu ve cinsel organ hastalıklarıdır.
Ayrıca bunların osteoporoz gibi uzun dönem sonuçları da vardır.
KLASİK BELİRTİLER
LOKAL BELİRTİLER
UZUN DÖNEM BELİRTİLER
Düzensiz Kanamalar
Cinsel Organ Hastalıkları
Kemik Kayıpları
Sıcak Basmaları,
Ağrılı Cinsel İlişki
Osteoporotik Kırıklar
Gece Terlemeleri,
İdrar Yolları Hastalıkları
Kalp Hastalıkları
Çarpıntı
Cilt Kuruluğu
Alzheimer Hastalığı
Baş, Eklem ve Kas Ağrıları
Depresyon,
Cinsel İsteksizlik
Bu yakınmalar eksik olan hormonların tamamlanması denilen yerine konulmasıyla azalır veya hissedilmez. Fakat bu menopoz tedavi edilmiş demek değildir. “Hormon Replasman Tedavisi (HRT)” olarak adlandırılan yerine koyma tedavisinde amaç; hormonal eksikliği gidererek, buna bağlı rahatsızlıkların ortaya çıkmasını önlemek, varolanların gerilemesini sağlamaktır. 1950 lerden beri kullanılmaktadır.
HRT, östrojen ve progesteronların değişik kombinasyonlarda ve belirli yöntemlerle verilmesiyle uygulanmaktadır. Oral (ağızdan alınan tabletler ile), transdermal (cilde yapıştırılan bantlar, sürülen jeller ile) veya lokal yol ile (vajinal krem, tablet ile) yapılabilmektedir.
Rahimi yerinde olan kadınların belirli bir süre yalnızca östrojen almasının rahim kanserine meyili artıran birtakım değişikliklerle sonlandığı gösterilmiştir. Bu nedenle rahimi olan kadınlara progesteron içeren kombinasyonlar verilmelidir.
Kombine tedavi klimakterik dönemdeki kadının yaşadığı belirtilere ve adet kanaması isteyip istememesine göre seçilebilir:
Kombine ardışık tedavi: Tüm periyot boyu (28 gün) alınan sürekli östrojenin yanında belirli günlerde tedaviye progesteron eklenir. Progesteron içeren farklı renkteki tabletlerin bitmesini takiben aylık adet kanamaları oluşur. Doğal adet düzenine uygun aylık kanamaların görüldüğü bu tedavi şekli özellikle adetleri tamamen kesilmemiş, ancak düzensizlik yaşayan ve menopozal belirtileri olan Perimenopozal kadınlar için daha uygundur. Bu tedavi, adetleri tamamen sona ermiş kadınların yeniden adet görmelerini de sağlamaktadır.
Kesintisiz kombine tedavi: Sürekli ve kombine olarak verilen östrojen+progesteron rahimde aylık kanamayı oluşturan yapıyı gerileterek kanamaların tamamen kesilmesini sağlar. 28 gün boyunca alınan ve içeriğinde dengeli miktarda östrojen ve progesteron içeren tabletler ile hem menopozal şikayetlerin engellenmesi hem de aylık kanamaların önlenmesi sağlanmaktadır. Tedavinin mutlaka son adet kanamasından en az 1 yıl sonra başlatılması gereklidir.
Lokal hormon tedavisi: Östrojen eksikliğinin vajende ve idrar yollarında oluşturduğu istenmeyen etkilerin (vajen duvarının incelmesi, vajende kuruluk, vajende veya idrar yollarında enfeksiyon) giderilmesi ya da meydana gelmemesi için kullanılan krem, ovül, jel veya vajinal tablet formundaki preparatlardır .
HRT ile, menopoz sırasında ortaya çıkan kısa ve orta vadeli belirtilerin giderilmesinin yanında menopoz sonrası kadınlarda ortaya çıkma riski hızla artan Osteoporoz’un azaldığı, yapılan çalışmalarda ortaya konmuştur.
Postmenopozal osteoporoza bağlı omurga kırıkları sessiz seyretmekte ve genellikle hissedilen sırt ağrılarının sebebi olarak ortaya çıkmaktadır.
Yumurtalıkların Alınması, Erken Menopoz, Düşük Vücut Ağırlığı, Ailede Osteoporoz Hikayesi, Kalsiyum Emilim Bozukluğu, Sigara İçimi, Hareketsizlik , Fazla Alkol Kullanımı, Östrojen Eksikliği ve Uzun Süreli Kortikosteroid Kullanımı risk faktörleridir.
Menopoz problemlerinde Physiotron uygulaması her aşamada fayda sağlamaktadır. Özellikle osteoporoz ve buna bağlı kırıklarda çok faydalıdır. Kan dolaşımı ve damar sertliği düzelmesine de fayda sağlar. Yakınmaların kaldırılmasında ve istenildiği takdirde adet görmesinde fayda sağlar.